(Cadn.com.vn) - Trước đây, từng có một thực tế là không chỉ người dân thờ ơ mà ngay cả đối với một số đại biểu HĐND cũng xem các kỳ họp HĐND tỉnh, TP là chuyện “xuân thu nhị kỳ” (mỗi năm hai kỳ họp) như là việc phải làm, làm chiếu lệ cho xong việc. Thế mới có chuyện về những “ông nghị gật”, suốt kỳ họp chỉ ngậm tăm chẳng biết gì để phát biểu, hoặc không dám, không muốn phát biểu. Việc duy nhất phải làm của một vài đại biểu HĐND là... giơ tay biểu quyết. Từ khi các kỳ họp HĐND được truyền hình trực tiếp, tình hình có khá hơn, ít ra là về hình thức vì một số “ông nghị” sợ bị “điểm danh” khi vắng mặt, hoặc lỡ ngáp, ngủ, ống kính chĩa vào thì... nguy.

Vài năm trở lại đây, chất lượng các kỳ họp HĐND tỉnh, thành phố đã được nâng lên rõ rệt. Trong đó, các kỳ họp HĐND TP Đà Nẵng được xem là điển hình, trong đó điển hình nhất là hai kỳ họp năm 2012. Các kỳ họp HĐNDTP đã thực sự trở thành sự kiện chính trị thu hút đông đảo sự quan tâm của nhân dân thông qua truyền hình trực tiếp. Tại các công sở, nhà dân, thậm chí ở các sạp chợ, mọi người đều bật tivi để theo dõi các chất vấn của đại biểu HĐND với lãnh đạo chính quyền, các sở, ban, ngành. Nội dung chất vấn tại các kỳ họp ngay tắp lự được đưa lên các trang báo điện tử hoặc chễm chệ trên các trang báo in từ trung ương tới địa phương và “độ nóng” của nó cũng không hề thua kém các vấn đề đặt ra tại Hà Nội, TPHCM, thậm chí còn thu hút sự quan tâm của cả báo chí nước ngoài. Một điều khá thú vị là có những nội dung của kỳ họp báo chí không cần bình luận mà chỉ trích đăng nguyên xi các chất vấn, trả lời chất vấn mà vẫn thu hút cả hàng chục ngàn lượt truy cập, như chất vấn của Chủ tịch HĐNDTP Nguyễn Bá Thanh với Giám đốc Sở Xây dựng Phạm Việt Hùng về các điểm ngập úng ở Đà Nẵng tại kỳ họp thứ 4 vào tháng 7-2012. 

Điều gì đã thu hút sự quan tâm đến vậy?

Một đồng nghiệp đang công tác tại Báo Công an TP Đà Nẵng có một nhận xét rất chí lý rằng: nếu như kỳ họp HĐND TPHCM thu hút sự quan tâm bởi sự sâu sát, tâm huyết của các đại biểu HĐND thì ở Đà Nẵng, kỳ họp luôn “nóng” bởi sự sắc sảo, am hiểu ở hầu hết các lĩnh vực đời sống xã hội của Chủ tọa kỳ họp – Chủ tịch HĐND Nguyễn Bá Thanh. Còn tôi thì thích nhất ở ông khi quyết đoán đưa ra các vấn đề mới lẫn các chế tài để thực hiện. 

Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Bá Thanh tại phiên chất vấn kỳ họp thứ 5 HĐND TP Đà Nẵng khóa VIII. Ảnh: T.S

Kỳ họp HĐND thứ 4 vào tháng 7-2012, HĐND TP Đà Nẵng ra nghị quyết về hạn chế nhập cư. Vấn đề này nóng ran và được mổ xẻ tranh luận cũng khá nhiều. Sau khi thông qua, Nghị quyết này chưa được thông từ trên xuống vì vướng các điều luật, thì tại cuộc họp HĐND khóa 5 tổ chức tháng 12 vừa rồi, vấn đề phân bổ dân cư được đưa ra bàn thảo. Ai cũng hiểu hai vấn đề này có điểm chung là phải tính toán cơ cấu dân số đô thị phù hợp với mục đích cao nhất là nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, chứ không phải cấm nhập cư như nhiều người nghĩ. Tôi ủng hộ cách làm này, bởi khi đặt ra mục tiêu xây dựng Đà Nẵng trở thành “thành phố đáng sống”, thì cần thiết phải tính toán phân bổ dân cư, hạn chế nhập cư vào những khu vực trung tâm khi chưa  lo đủ điều kiện ăn, ở, sinh hoạt. Biện pháp thực hiện có thể lúc này lúc kia chưa thực sự phù hợp với một số điều khoản của pháp luật hiện hành, song đều thể hiện rất rõ mối lo âu, trăn trở của lãnh đạo thành phố để tìm cách điều hành hợp lý. Đó là mục đích cao nhất cần được ủng hộ trên tinh thần xây dựng hơn là tìm tòi những cái chưa phù hợp để thẳng thừng bác nó đi.

Tại phiên bế mạc Kỳ họp HĐND thứ 5 vào tháng 12 vừa rồi, không khí chất vấn có vẻ nhẹ nhàng hơn nhưng nhiều vấn đề mới vẫn tiếp tục được đặt ra để bàn thảo. Trong đó, ấn tượng, thu hút sự quan tâm của số đông đại biểu HĐND và nhân dân là việc nhất trí đưa vào Nghị quyết nội dung “phổ cập bơi cho học sinh tiểu học”. Theo đó, Đà Nẵng sẽ đưa chương trình dạy bơi vào các trường tiểu học, với việc xây dựng ở mỗi quận, huyện 1 bể bơi, phấn đấu đến năm học 2016-2017, tất cả học sinh tốt nghiệp tiểu học phải biết bơi an toàn và có kỹ năng cứu đuối nước. Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐNDTP Nguyễn Bá Thanh cũng yêu cầu UBNDTP dành 50 tỷ đồng ưu tiên nâng cấp, đầu tư mới nhà vệ sinh tại tất cả các trường học trên địa bàn, kiên quyết không để nhà vệ sinh các trường học hôi hám, nhếch nhác... Đuối nước, những khu vệ sinh bẩn thỉu tại trường học là những vấn đề không có gì xa lạ với tất cả mọi người nhưng đã từng “trôi tuột” qua bao tháng, bao năm, nay được khơi dậy để triệt để thực hiện, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Nếu không gần gũi, không thấu hiểu với thực trạng tưởng chừng như “nhỏ bé, đơn giản” ấy thì HĐNDTP khó có được những quyết sách cần thiết và thấm đẫm chất nhân văn như vậy?

Ngoài chuyện chất vấn, “truy” đến cùng về trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân đối với những tồn tại trên nhiều lĩnh vực đất đai, xây dựng cơ bản, môi trường, chống người thi hành công vụ..., các kỳ họp HĐNDTP đã nóng lên bởi việc bàn thảo các biện pháp cũng như chế tài để thực hiện các mục tiêu. Ai cũng bảo Đà Nẵng thiếu bài hát hay về thành phố, không như “đi mô rồi cũng nhớ về Hà Tĩnh”, “lại nhớ tóc ai dài, còn mang dáng đứng Bến Tre”, “vẻ đẹp Huế chẳng nơi nào có được”..., thực ra, Đà Nẵng không thiếu ca khúc hay, nhưng quảng bá lèo tèo, trách nhiệm này rõ ràng thuộc về ngành văn hóa. Đà Nẵng gần đây lắp quá nhiều hệ thống tín hiệu giao thông chưa hợp lý, cần phải được cải sửa ngay để tránh ách tắc lưu thông. Việc giải quyết nạn đua xe trái phép, thì chế tài thật rõ là tịch thu xe đem bán đấu giá lấy tiền làm nhà cho các hộ nghèo. Các điểm mở karaoke ô nhiễm tiếng ồn phải lập biên bản xử lý nghiêm khắc, rút giấy phép kinh doanh. Các điểm bán xăng dỏm, bán hàng giả, kém phẩm chất, các điểm vi phạm ATVSTP... phải đóng cửa. Nếu chỉ phạt rồi mà cho tồn tại thì người ta lại tiếp tục vi phạm ở mức cao hơn để lấy tiền “bù” vào tiền nộp phạt... Những tên cướp tàn bạo, chặt tay chân người khác như từng xảy ra ở nhiều địa phương cần kết án thật nặng rồi đày đi đảo xa. Những trường hợp vi phạm TTATGT và chống người thi hành công vụ cần phải trừng trị thích đáng, không khoan nhượng... Tất cả những điều đó đã thể hiện rất rõ sự sâu sát của đại biểu HĐNDTP và thể hiện rõ nhất là ở vai trò người đứng đầu.

Nhiều ngày sau khi kỳ họp thứ 5 HĐNDTP Đà Nẵng bế mạc, dư âm kỳ họp vẫn chưa ngớt tại những điểm công cộng, những quán ăn, trên đường phố, trên các trang báo in, báo điện tử và cả các trang thông tin cá nhân. Không thiếu những lời ngợi khen của bạn bè khắp nơi khi nói về những “quyết sách” của Đà Nẵng.

Sự sâu sát, chân thành và quyết liệt trong việc giải quyết các vấn đề thiết thực của cuộc sống được kỳ họp HĐNDTP Đà Nẵng đặt ra và bàn biện pháp giải quyết thấu đáo thể hiện rất rõ trách nhiệm của đại biểu HĐND khi thu thập và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị của cử tri; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cử tri. Vì vậy, các kỳ họp HĐNDTP Đà Nẵng thực sự trở thành sự kiện chính sự, thu hút sự quan tâm của nhân dân, làm cho nhân dân háo hức chờ đợi “xuân thu nhị kỳ” để được nghe, được chứng kiến  những người đại diện của mình thực thi nhiệm vụ!

Nếu còn chút băn khoăn sau các kỳ họp này thì đó chính là việc giám sát chặt chẽ việc thực thi các Nghị quyết cũng như các chế tài đã đặt ra; đừng để xảy ra tình trạng “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi đuôi chuột”, đồng thời làm thế nào để duy trì tốt hơn nữa chất lượng nội dung chất vấn, trả lời chất vấn trong các kỳ họp trong năm 2013 và những năm tiếp theo. Nếu làm được điều này nữa thì các kỳ họp HĐNDTP Đà Nẵng chắc chắn sẽ trở thành những sự kiện chính trị thu hút, lôi cuốn sự quan tâm của cử tri Đà Nẵng và cả nước, là diễn đàn để thể hiện dân chủ, thiết thực góp phần xây dựng  Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân!

NGUYỄN ĐỨC NAM